Thú huấn luyện chim ưng không ai dám nói là dễ, để ở gần một chú chim ưng đã khó huống chi huấn luyện loài chim hung dữ của bầu trờ này. Để huấn luyện được chúng đòi hỏi người nuôi phải có kinh nghiệm nuôi chim ưng. Nắm rõ được các đặc tính của chúng và phải là người chủ có cá tính mới huấn luyện được con thú hung dữ này.
Chim ưng tên tiếng anh Falcon. Loài chim này có cùng họ với chim đại bàng, diều hâu, chim kền kền… cho nên, vẻ bề ngoài của chim ưng gần giống với những loài chim kể trên.
Chim ưng được miêu tả và đặt tên vào năm 1758, do nhà động vật học Linnaeus đặt. Hiện nay có khoảng hơn 40 loài đang sinh sống ở trên toàn thế giới.
Cùng thuộc bộ ưng như loài đại bàng, nhưng chim ưng lại có kích thước nhỏ hơn. Chim ưng khi trưởng thành chiều dài cơ thể của chúng dao động từ 25 – 70cm.
Cân nặng trong khoảng 0.5 – 4kg, cơ thể săn chắc. Chim cái có kích thước lớn hơn chim đực rất nhiều lần (có những cá thể cái nặng gấp 2 lần so với cá thể đực).
Nhìn tổng thể cơ thể của chúng, có thể thấy rằng phần đầu có tỷ lệ nhỏ hơn rất nhiều so với cơ thể. Đầu nhỏ và hơi nhọn.
Đôi mắt lớn, tròn đen nhánh hoặc vàng tươi – vô cùng tinh anh. Chiếc mỏ to, nhọn, cứng chiếm tỷ lệ lớn trong khuôn mặt của chúng.
Mỏ trên thường dài hơn rất nhiều so với mỏ dưới, mỏ trên nhọn và quặp chặt vào với mỏ bên dưới.
Khu vực giữa mỏ và mắt, vị trí lỗ mũi – lỗ mũi to và tròn. Chiếc cổ của chim ưng dài, nhỏ vô cùng chắc khỏe.
Ngực của chim nở, lưng bằng phẳng và không có bụng. Chim ưng hoạt động nhiều nên tỷ lệ mỡ trong cơ thể gần như bằng 0. Đôi cánh dài, mỏng trông rất thon gọn.
Chiếc đuôi dài, cứng trông rất khỏe khoắn. Đôi chân của chim rất cứng, móng vuốt to vô cùng sắc nhọn. Điều này giúp chúng quắp con mồi và bám vào vách đá tốt hơn.
Bộ lông của chim ưng khá dày và mềm. Cấu tạo lông 2 lớp: lớp trong mềm và nhẹ (lớp lông vũ), lớp lông bên ngoài dày cứng giúp cản bụi và gió.
Bộ lông của loài chim này có màu nâu, phần cổ và ngực có pha trắng sữa. Phần đầu và cánh có màu nâu nhạt. Đuôi có màu nâu đậm và có những sọc đen đậm.
Chim ưng có tuổi thọ trung bình cao thường trên 20 năm tuổi.
Thị lực của chim cao gấp 2.6 lần so với con người.
Tốc độ bay của chim lên đến 320km/h.
Thức ăn của chim ưng hoàn toàn là động vật. Chúng thường ăn các loại chim có kích thước nhỏ, các loài động vật móng guốc nhỏ như nai, hươu và các loài khác như chuột, rắn, khỉ.
Chim ưng có tốc độ săn mồi và khả năng nhìn con mồi từ xa cực chính xác.Chúng sẽ đậu trên những tảng đá cao quan sát kĩ con mồi.
Khi đến thời cơ chim lao nhanh như cắt chụp lấy con mồi đưa lên cao và thả rơi con mồi tự do để con mồi chết.
Khi con mồi chết, chúng mới bắt đầu thưởng thức thành quả săn mồi.
Chim sinh sản theo hình thức kết đôi và sinh sản khá chậm. Một năm chúng chỉ sinh sản 1 lần vào thời điểm mùa xuân.
Trung bình 1 lần sinh sản, chim ưng chỉ đẻ được 2 – 3 quả trứng. Trứng của chim ưng có màu trắng xanh, kích cỡ gần giống với trứng vịt.
Khi đến mùa sinh sản, chim ưng thường làm tổ tại các hốc cây hoặc các phiến đá. Bên trong tổ được lót bằng rơm và các loại lá cây khô.
Khi trứng được đẻ ra, chim đực và chi cái sẽ cùng nhau ấp trứng và nuôi con đến khi trưởng thành.
Chim ưng non khi vừa mới nở thường rất yếu, chưa thể đứng vững. Bộ lông trên cơ thể của chúng còn khá mỏng và thưa thớt.
Từ 3 – 8 tuần, chim non mới bắt đầu tập đi. Khi chúng được 1 – 3 tuổi, mới thật sự thành thục về các kỹ năng.
Cũng giống nhiều dòng chim khác loài chim này cũng thường sinh sống ở trong rừng rậm và trên những triền núi cao.
Chúng thường sinh sống đơn độc hoặc ghép đôi, không sống thành từng bầy đàn.
Chim ưng ấn, đây là dòng chim ưng vô cùng được ưa chuộng tại nước ta. Dòng chim này khi trưởng thành có cân nặng dao động từ 400 – 700 gam. Thương mua ưng ấn non ở tphcm và hn, ở những địa phương khác hầu như không có bán
Con mái thường nặng hơn và có mức giá cao hơn so với con trống.
Những chú chim Ưng Ấn Độ dù có kích thước nhỏ nhưng tốc độ bay lại vô cùng nhanh nhạy.
Thân hình của chúng bao phủ toàn bộ màu nâu xám, có những đường vân ngang nâu sẫm.
Phần đầu của chúng hơi pha vàng, đôi bàn chân cứng màu vàng tươi.
Dòng chim này dù có tính tình hung dữ, nhưng chúng lại rất thông minh và dễ dàng thuần chủng.
Chim ưng Shikra còn có tên gọi là chim ưng xám, tên khoa học Accipiter badius. Đây là dòng chim ưng có kích thước nhỏ, khi trưởng thành chúng chúng dài từ 26 – 30cm.
Dòng chim này được đặt tên bởi Gmelin vào năm 1788.
Loài chim này được tìm thấy nhiều nhất ở khu vực châu Phi và châu Á.
Chim ưng xám có bộ lông dài, dài và rất mượt.
Phần đầu, ngực và bụng có màu xám trắng.
Lưng, cánh và đuôi có màu xám xanh hoặc xám nâu.
Trên người chúng có những vân ngang sắp xếp đều và có màu sắc đậm.
Chim ưng lửa hay chim ưng đuôi lửa, tên khoa học Buteo jamaicensis. Dòng chim này được nhà khoa học Gmelin miêu tả và đặt tên vào năm 1788.
Chúng được tìm thấy nhiều nhất ở khu vực Bắc Mỹ và khu vực Tây Ấn.
Loài chim này có kích thước trung bình, cân nặng của chúng dao động 1.5 – 3.5kg, chiều dài cơ thể dài khoảng 45 – 65cm.
Con đực có kích thước nhỏ hơn so với con cái (chỉ nặng bằng ¾ con cái). Giống chim ưng này có chiếc đuôi dài gần bằng độ dài cơ thể và có màu nâu đỏ.
Chim ưng là loài sống hoang dã, vậy nên chúng không thích môi trường nuôi nhốt. Việc chăm sóc một chú chim ưng cần có nhiều thời gian và kinh nghiệm.
Nên chọn chim cỡ nhỏ, nuôi từ bé sẽ dễ thuần chủng.
Chọn con có lông mềm mượt và phải đều.
Mắt tròn, chân to và đôi cánh chắc khỏe.
Nên chọn những con hoạt động và kêu nhiều.
Như vậy mới đảm bảo được tình trạng sức khỏe của chim.
Lúc đầu khi mới nuôi chim ưng, các bạn nên nhốt hoặc xích chân chúng – điều này để cho chúng làm quen với môi trường nuôi nhốt, tránh để chúng bỏ đi.
Thường xuyên ra chơi, vuốt ve và trò chuyện cùng với chúng. Khi chăm sóc cho chúng, các bạn nên chú ý cả chế độ ăn của chúng.
Nên cho chúng ăn lượng thức ăn bằng 1/10 trọng lượng cơ thể
Khi chim đã dần quen với chủ, các bạn huấn luyện cho chúng đứng ăn trên găng tay, vồ mồi và học cách săn mồi.
Khi huấn luyện, các bạn nên tập luyện từ từ, kiên nhẫn để cho chúng tập dần và giảm bớt được tính cách hung hăng vốn có của loài.
Chia sẻ kinh nghiệm nuôi chim ưng
Khi nuôi chim ưng, để cho chim uống nước có một số người chơi chim dùng các ống nhỏ nước cho chim, cách này tiện lợi và thời gian dài nhưng cách này không phù hợp với chim ưng.
Có một số bạn dùng xi lanh kim tiêm và ống mền cao su chuyền nước đưa thẳng vào thực quản của chim bơm trực tiếp nước cho chim cách này bổ sung nước nhanh và hiệu quả nhưng là chim sợ không có lợi cho việc huấn luyện chim sau này và có khả năng đưa nước vào khí quản làm cho chim khó thở nên cách này cũng không lý tưởng.
Nên dùng một bát lơn đựng nước để ưng uống sẽ đáp ứng được nhu cầu uống và do mỏ ửng cong xong. Bạn mang bát nước đến trước mặt ưng nó sẽ không hiểu bạn đang làm gì.
Tay cầm chim ưng của bạn cụm lại giông đầu chim, đầu ngón tay của bạn chạm vào nước tạo sóng trong bát nước ưng sẽ nhìn thấy mặt nước có sóng phản chiếu nước lên ưng sẽ hiểu đó là nước.
Nhưng ưng sẽ không quen với việc này ngón tay bạn chạm vào nước lấy bôi lên mỏ ưng nước sẽ chảy lên mỏ vào miệng ưng sẽ đớp đớp, nhiều giọt nhiều lần nhiều lần ưng sẽ uống nước.
Chim ưng là loài ăn thịt nên đặc biệt thích máu,nếu trong chậu nước có vài giọt máu tươi, bạn có thể tưởng tưỡng xem ưng sẽ phản ứng thế nào.
Sau khi uống đủ nước ưng sẽ bài tiết đi một lượng lớn nước cũ và một phần phân trong cơ thể, giúp giảm hiện tượng táo bón.giúp cho ưng hạ nhiệt.
Sau một thời gian uống nước bài tiết vài lần hệ thống tiêu hóa của ưng cũng sẽ thông xuốt và sạch sẽ, ưng sẽ bắt đầu đói và cần ăn bạn thực hiện bước tiếp theo cho ưng ăn.
Cách truyền thống cho ưng ăn gồm có cho ăn trong tối và cho ăn trong sáng, mỗi cách lại có hai loại đút ăn và tự ăn. Ăn trong tối ở đây có thể hiểu không phải là để chim ăn ở trong phòng tối mà là bạn buộc thức ăn của ưng và cầu đẩu rồi đi ra ngoài để đó 1 đến 2 ngày chim sẽ tự ăn.
Tự ăn ở đây có thể hiểu là các con mồi trong tự nhiên của ưng như bồ câu chim sẻ chuột vv… là các loại thức ăn của ưng trong tự nhiên loại này lúc ban đầu ưng sẽ quen và thích nghi hơn.
Ăn đút ở đây có thể hiều là bạn cắt thịt ra các miêng to nhỏ khoảng đầu ngón tay chỉ có thịt không lông loại này ưng phản ứng chậm hơn một chút.
Tập tính của ưng là dưng vuốt chụp thức ăn,hành động đó gọi là giữ mồi, cẩn thận không nó chụp làm thương bạn. Lúc đưa thịt cho ưng nên đưa từ trên xuống chỉ dừng lại ở vị trí mỏ chim, tạo cho chim một thói quen để bảo vệ tay của bạn. Sau khi ưng đã bắt đâu ăn đàn dần bạn chuyển sang chỉ cho ưng ăn một loại thức ăn. việc này giúp bạn tạo một nền móng cho việc huấn luyện ưng về sau này.
Bạn có thể kết hợp trong khi cho chim uống nước trong bát nước có máu và bên cạnh bát nươc hãy để miếng thịt tươi như thế chim vừa uống nước vừa ăn thịt. Sau khi chim đã ăn và uống bình thường ta đã kết thúc giai đoạn nuôi sống chim. Các bạn hãy đón xem ở phần kinh nghiệm nuôi chim ưng
Để sở hữu 1 chú chim ưng tại nước ta không phải chuyện quá khó khăn. Các bạn có thể đến các cửa hàng chuyên bán chim cảnh trên địa bàn Hà Nội hoặc Thành phố Hồ Chí Minh để đặt mua.
Bên cạnh đó, các bạn có thể lên các trang web, các diễn đàn , các hội chơi chim chuyên buôn bán chim ưng để đặt mua.
Giá chim ưng cũng khá phù hợp với mức tiêu dùng của người Việt Nam.
Mua, Bán chim Ưng ở đâu tại Hà Nội, Tp Hcm?
Chim ưng nhỏ có giá 1 – 3 triệu đồng, chim kích thước lớn khoảng 3 – 7 triệu đồng.
Đối với dòng ngoại nhập có mức giá tương đối cao, mức giá không dưới 20 triệu đồng/con.
Dòng ngoại nhập tuy có giá thành cao, nhưng chúng được đảm bảo về sức khỏe và có vòng số để dễ dàng theo dõi và quản lý.